Ryś iberyjski (Lynx pardinus) w obecnej chwili widnieje jako "krytycznie zagrożony" na Czerwonej Liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody. Taki status spowodowany jest niewielką liczbą osobników żyjących na wolności - jest to zaledwie 150 sztuk. Doktorantka na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu - Natalia Mikołajewska - wraz z naukowcami z Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research z Berlina, rozpoczęli niezwykły projekt, który da szansę na zwiększenie populacji tego pięknego, drapieżnego ssaka.
Badaczom po raz pierwszy na świecie udało się pobrać i zamrozić zarodki rysia iberyjskiego. Ponadto uzyskali oni komórki jajowe od samic przy okazji sterylizacji. Zastosowana w projekcie procedura szybkiego mrożenia komórek jajowych i zarodków dzikich kotowatych była innowacyjna i nowatorska w swojej kategorii. Działania zostały podjęte w centrach rozrodu rysia w Hiszpanii i Portugalii. Materiał biologiczny umieszczono w ciekłym azocie, a przechowywaniem zajmuje się Narodowe Muzeum Nauki w Madrycie (CSIC). Uzyskany materiał zostanie użyty w Programie Ratowania i Rozrodu Rysia Iberyjskiego.
Konieczność przeprowadzenia zabiegu sterylizacji została potwierdzona w momencie, gdy Azahar, samica rysia z Narodowego Centrum Rozrodu Rysia Iberyjskiego w Silves w Portugalii, dwukrotnie potrzebowała cesarskiego cięcia, spowodowanego problemami zdrowotnymi podczas porodu. Naukowcy postanowili zachować jej materiał genetyczny i pozyskali fragmenty kory jajnika oraz trzy prawidłowo rozwinięte zarodki. Następnie zostaną one przetransferowane do matki zastępczej, najprawdopodobniej samicy rysia euroazjatyckiego (Lynx lynx).
Druga samica z Centrum Rozrodu w Acebuche musiała zostać poddana podobnemu zabiegowi z powodu nowotworu gruczołu mlekowego, który pojawił się po wykarmieniu kolejnego miotu. Od niej uzyskano jedynie niezapłodnione komórki jajowe.
Natalia Mikołajewska, absolwentka Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, wykonuje pracę doktorską dotyczącą metod mrożenia komórek jajowych kota domowego pod kierunkiem prof. Wojciecha Niżańskiego z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz profesor Katariny Jewgenow z Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research w Berlinie.
Źródło zdjęcia: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Linces12.jpg
Klaudia Majcher
