...awokado, nawet w małych ilościach, jest toksyczne dla ptaków? Od stycznia 2006 do grudnia 2011 roku Animal Poison Control Center zarejestrował 1866 zgłoszeń dotyczących egzotycznych ptaków. 2,6% (48) z tych przypadków to zatrucia związane ze zjedzeniem przez ptaka owocu awokado.
Związkiem toksycznym jest rozpuszczalna w tłuszczach persyna (persin). Ten nienasycony dien, w budowie podobny do kwasów tłuszczowych, to fungicyd. Jest nieszkodliwy dla ludzi, lecz toksyczny zwierząt, a w szczególności (małych dawkach) - dla ptaków. Persyna znajduje się we wszystkich częściach owocu awokado, a także w korze i liściach drzewa. Gdy owoce dojrzewają, persyna ulega stopniowemu rozkładowi.
Przykładowe dawki letalne świeżego awokado:
- LD50 dla papużek falistych: 2g
- LD100 dla papużek falistych: 3,5g dla ptaka ważącego 35g
- LD100 dla nimf: 20-30g
- Minimalna dawka śmiertelna dla kanarka: 2g
Objawy kliniczne obserwuje się zazwyczaj 15 do 30 minut po spożyciu, mogą opóźnić się do 30 godzin. Pierwsze oznaki to osłabienie i depresja. Pióra są nierównomiernie nastroszone, ptak siedzi na dnie klatki. Mogą wystąpić także objawy duszności. Kiedy wystąpią objawy oddechowe, śmierć następuje dość szybko.
Gdy zdiagnozujemy zatrucie, manipulacje przy ptaku powinniśmy wykonać szybko i spokojnie, gdyż jakiekolwiek postępowanie zwiększa u niego stres i zmniejsza szanse na wyleczenie. Ptak powinien być złapany z klatki szybko i sprawnie, najlepiej przy wyłączonym świetle. Małego ptaka trzymamy w pozycji leżącej na plecach z głową pomiędzy środkowym, a wskazującym palcem. Kciuk i mały palec powinien stabilizować ciało ptaka, zwracając uwagę, aby nie utrudnić mu oddychania. W przypadku dużych ptaków jedną ręką trzymamy za tył głowy, chroniąc się przed dziobaniem, a drugą za skrzydła i, jeśli to możliwe, nogi, jednak nie ograniczając ruchów mostka.
Podstawową metodą, jeżeli jest możliwa do wykonania, to płukanie żołądka za pomocą sondy, a następnie podanie węgla aktywnego. Ptaka możemy poddać sedacji i intubacji. Płuczemy ciepłym roztworem soli fizjologicznej w ilości 10-20ml/kg mc ptaka, w miarę możliwości trzymając ptaka pionowo. Proces powtarzamy tyle razy, ile potrzeba.
Gdy usuniemy tyle awokado, na ile to było możliwe, podajemy węgiel aktywny doustnie 1-3g/kg mc ptaka. Do tej pory nie wiadomo czy persyna ulega recyrkulacji wątrobowo-jelitowej, dlatego też podawanie powtarzamy co 6-8 godzin, rozpatrując każdy przypadek indywidualnie. Kiedy węgiel aktywny pozostaje za długo w przewodzie pokarmowym, przydatny może być środek przeczyszczający, taki jak sorbitol. Przeciwskazany jest on jednak u odwodnionych ptaków.
Jednak, gdy zaobserwowano już zaawansowane objawy kliniczne zatrucia, płukanie nie jest wskazane. Powinniśmy monitorować układ krążenia poprzez EKG (tamponady serca), pomiar ciśnienia (monitorujemy spadek) badanie echokardiograficzne, profil biochemiczny krwi i poziom elektrolitów. Ilość krwi, jaką możemy pobrać od zdrowego ptaka, to około 1% jego wagi (całkowita ilość krwi to 10% mc) - u chorego odpowiednio mniej. Stosujemy podstawowe zabiegi opieki w nagłych przypadkach, możemy podawać tlen.
Rokowanie jest zależne od ilości zjedzonego awokado i czasu podjęcia leczenia. Bez leczenia śmierć zwierzęcia jest bardzo prawdopodobna.
Podczas sekcji zwłok możemy zaobserwować obrzęk podskórny, obrzęk w osierdziu oraz uogólnione przekrwienie układu oddechowego i krążenia.
Źródło zdjęcia: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Avocado_open.jpg?uselang=pl
Klaudia Majcher
