Arsen jest metalem ciężkim powszechnie stosowanym przy produkcji herbicydów, insektycydów (głównie wabików na mrówki) oraz środków do konserwacji drewna. Duże ilości zauważa się także w glebie i wodzie okolic wydobycia rud oraz hut, elektrociepłowni spalających węgiel z domieszką tego pierwiastka. Większość przypadków zatrucia u zwierząt obserwuje się u zwierząt, które nie są utrzymywane pod stałą kontrolą. Koty zazwyczaj spożywają substancje z zawartością arsenu przypadkowo.

Koty są bardzo wrażliwe na toksyczne działanie arsenu. Ostre zatrucie manifestuje się objawami ze strony układu pokarmowego - wymioty, biegunka, silne bóle brzucha, zapalenie wątroby; krwionośnego - słaby puls, tachykardia, spadek ciśnienia; czy nerwowego - ataksja, zataczanie się, letarg, a nawet utrata przytomności. Przy przewlekłym narażeniu objawy są zazwyczaj subtelne i niespecyficzne takie, jak utrata masy ciała, czy barak apetytu.

Leczenie zatrucia rozpoczyna się od niespecyficznej terapii. Ma ona na celu ograniczenie wchłaniania, przyspieszenie eliminacji z organizmu oraz podwyższenie progu efektu toksycznego. W zależności od stanu pacjenta i wykluczeniu potencjalnych przeciwwskazań do 2 godzin od narażenia powinno się wywołać wymioty lub przeprowadzić płukanie żołądka. Należy pamiętać, aby pierwszą frakcję pobrać i przekazać do analizy toksykologicznej. W następnej kolejności zaleca się podanie środków absorpcyjnych i adsorpcyjnych,  np. węgla aktywowanego w celu zahamowania wchłaniania z przewodu pokarmowego. Natomiast zaaplikowanie środków przeczyszczających przyśpieszy pasaż trucizny.

Warto przeprowadzić także analizę morfologiczno-biochemiczną krwi i moczu w celu skontrolowania funkcjonowania narządów i potwierdzenia diagnozy (podwyższone stężenie arsenu). Jeśli doszło do uszkodzenia nerek i wątroby sugeruje się dializę. Przy podejrzeniu przewlekłego narażenia należy porać próbki włosów, gdyż pierwiastek ten kumuluje się w tkankach silnie skeratynizowanych.

Terapię specyficzną stanowi zastosowanie odtrutek. Należą do nich związki chelatujące arsen, czyli takie, które z jego jonami wytwarzają trwałe kompleksy. Inaktywują one metale ulegające dystrybucji i kumulacji w organizmie.  Zaleca się podanie tiosiorczanu sodu lub wapnia, DMPS/DMSA. Kiedyś stosowano BAL, posiada on jednak dużo działań niepożądanych.

Po ustabilizowaniu pacjenta powinno się zapewnić mu dużo odpoczynku i wdrożyć lekkostrawną dietę. Ponadto, należy uświadomić właściciela o potencjalnych źródłach zagrożeń, zalecić ich zabezpieczenie przed dostępem dla zwierząt, a jeśli to możliwe - usunąć.

Źródło: http://www.petmd.com/cat/conditions/digestive/c_ct_arsenic_poisoning?page=show#.UeTkVo30GSo

Źródło zdjęcia: http://images.petsbest.com/marketing/blog/SickKittyCat2.jpg

Dagmara Majewska