Ten czerwony, drobny nicień, dzięki swoim wymiarom (13-25 mm x 0.17-0.3 mm) zasiedla naczynia płucne i prawą część serca psowatych. Naturalnym żywicielem ostatecznym jest lis, jednak mogą chorować również i nasze udomowione pupile. Jego druga nazwa - francuski nicień sercowy - wywodzi się z miejsca jego odkrycia i (początkowo) endemicznego występowania, czyli Francji. W tej chwili spotykany jest już w (sub)tropikalnych i umiarkowanych regionach Europy, Afryki oraz Północnej i Południowej Ameryki. Został także zawleczony do Australii. Jego obecność została stwierdzona w praktycznie wszystkich krajach i jeśli chodzi o zarażenie to brak predyspozycji rasowych. Jednak młode zwierzęta (do roku) chorują częściej ze względu na ich zachowanie (np. zabawa ze ślimakami czy żabami) oraz odporność immunologiczną.
Aby zrozumieć specyfikę choroby wywołanej przez Angiostrongylus vasorum należy poznać jego cykl życiowy. Żywicielem pośrednim tego nicienia są niektóre gatunki ślimaków. We Francji naturalne infekcje tym pasożytem wystąpiły w wyniku spożycia ślimaka gatunku Arion ater. Jednak eksperymentalnie pasożytem udało się zarazić znacznie więcej gatunków tych niewielkich mięczaków: Arion lusitanicus, A. hortensis, Derocerasreticulatum, Limax flavus, Laevicaulus altes, ślimaki lądowe: Achatina fulica, Arianta arbustorum, Bradybaena similaris, Cepaea nemoralis, Cochlodina laminata, Eceparypha physana, Helix pomatia, H.aspersa, Prosopeas javanicum, Subulina octona, Succinea putris oraz ślimaki wodne: Biomphalaria glabrata,B. pfeifferi, Physa sp. W cyklu życiowym może także wystąpić żywiciel parateniczny (taki, który nie jest niezbędny) - żaba. Żywiciel pośredni zaraża się pasożytem poprzez bytowanie w kale chorego zwierzęcia, np. lisa.
Żywiciel ostateczny zaraża się poprzez połknięcie ślimaka lub żaby z larwą L3, bądź larwy L3 wolnożyjącej w wodzie lub na mokrej trawie. Wewnątrz organizmu larwa przenika przez ścianę jelita cienkiego, migruje do brzusznych węzłów chłonnych (tu przechodzi linkę 4 i 5). Larwa L5 wędruje przez układ limfatyczny do wrót wątroby, a następnie do żył wątrobowych, aż w końcu osiąga prawą komorę serca i tętnice płucne. Tutaj rozwijają się dorosłe robaki. Samice produkują jaja, które rozwijają się w kapilarach płuc. Larwy, które się z nich wyklują penetrują ściany oskrzeli i oskrzelików, są odkaszliwane oraz ponownie połykane przez gospodarza, czyli np. psa lub lisa. Taki cykl życiowy sprawia, że okres prepatentny (od zarażenia do momentu osiągnięcia dojrzałości przez pasożyta) może trwać od 28 do aż 109 dni, a larwy mogą być wydalane przez psa przez klika lat, nawet w liczbie 280,000 larw/g kału. Eksperymentalnie zarażone zwierzęta wydalały z kałem formy młodociane przez ponad 600 dni, co sugeruje, że psy są ważnym rezerwuarem tego pasożyta w miastach.
Objawy kliniczne mogą być zupełnie różne - od subklinicznej postaci, aż do nagłej śmierci. Możliwe są objawy oddechowe, neurologiczne oraz koagulopatie. Przy przewlekłej angiostrongylozie obecny jest kaszel, nietolerancja wysiłkowa, szybki oddech lub duszność z obecnością lub brakiem sinicy. Drugą grupą objawów są nieprawidłowości krwawienia (wybroczyny, podbiegnięcia krwawe, krwiaki i krwawienia w jamie brzusznej i piersiowej), spowodowane zaburzeniami krzepnięcia krwi. W wynikach badań zaobserwujemy trombocytopenię, podwyższony czas protrombinowy (PT), czas kaolinowo-kefalinowy (APTT) oraz poziom D-dimerów, natomiast poziom fibrynogenu będzie niski. Obecność pasożyta powoduje aktywację krzepnięcia, co sprawia, że czynniki krzepnięcia i płytki się zużywają. Jest to spowodowane wewnątrznaczyniową fibrynolizą. Koagulacja zachodzi poprzez dwie drogi: bezpośrednie uszkodzenie nabłonka poprzez odkładanie się kompleksów immunologicznych oraz uwalnianie czynników tkankowych z uszkodzonej tkanki. Zawsze należy wziąć pod uwagę angiostrongylozę przy wystąpieniu problemów z krzepnięciem krwi. Krwawienie w mózgu lub rdzeniu kręgowym może powodować objawy neurologiczne, takie jak: napady padaczkowe, niedowłady, nieprawidłowe reakcje. W przypadku krwawienia z móżdżku można zaobserwować hypermetrię, opistothonus i objawy przedsionkowe, natomiast przy krwawieniu z pnia mózgu wystąpią objawy związane z nerwami czaszkowymi. Ponadto, niedotlenienie i zator, spowodowany obecnością pasożyta w naczyniach, może powodować objawy neurologiczne. W przebiegu choroby było zauważane także zapalenie błony naczyniowej oka, utrata masy ciała, apatia, niechęć do pobierania pokarmu, wymioty oraz biegunka.
Źródło:
http://www.ivis.org/advances/parasit_bowman/conboy_angiostrongylosis/ivis.pdf
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17300449
http://www.animalhealth.bayer.com/4910.0.html
Klaudia Majcher
