Naukowcy dowodzą, że osłabiony szczep bakterii może dostarczać promieniowanie do guzów trzustki, nie uszkadzając przy tym zdrowej tkanki. Wyniki badań na myszach zostały opublikowane 22 kwietnia w Proceedings of the National Academy of Sciences. Doświadczenia podjęli się badacze z Albert Einstein College of Medicine w Nowym Yorku. Okazało się, że leczenie myszy znakowaną izotopem Listerią monocytogenes ograniczyło liczbę przerzutów, pokazując, że ta terapia ma przyszłość - jest ona ukierunkowana i ma stosunkowo ograniczone efekty uboczne.
Sam pomysł nie jest nowy - Robert Hoffman z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego, zajmujący się biologią nowotworów, już jakiś czas temu użył Salmonelli do zabijania komórek nowotworowych u myszy, włączając w to przerzuty raka trzustki. Zastosował również szczep CRS-207 Listerii, która w sposób bezpieczny pobudzała białko związane z nowotworem, co ujawniało się odpowiedzią immunologiczną w fazie 1 i 2 eksperymentu na pacjentach chorych na raka.
Jednak w nowych badaniach naukowcy połączyli powyższą technikę z radioaktywnymi izotopami do selektywnego zabijania komórek nowotworowych. Skupili się na komórkach przerzutów, które sprawiają, że schematy leczenia nowotworów często kończą się niepowodzeniem.
Poprzednie badania wykazały, że atenuowany szczep Listerii monocytogenes, przenikającej komórki gospodarza w trakcie infekcji, wybiórczo zabija komórki raka piersi bez uszkodzenia normalnej tkanki. Zdolność bakterii do selektywnego atakowania komórek nowotworowych wskazała na możliwość użycia ich do leczenia przerzutów w dwojaki sposób: poprzez bezpośrednie zabijanie oraz "przenoszenie terapii" przeciwnowotworowych - takich jak promieniowanie - do komórek nowotworu.
Immunolog Claudia Gravekamp i zajmująca się medycyną nuklearną Ekaterina Dadachova z Albert Einstein College of Medicine, przeprowadziły doświadczenie na myszach z wysoce skłonnym do przerzutów rakiem trzustki. Po pierwsze, wykazały, że tak samo jak w ich modelu raka piersi, bakteria dobrze się namnaża w przerzutach u zwierząt, słabo w guzie pierwotnym, a w ogóle w normalnych tkankach, jak np. śledziona. Sugerowałoby to jej skuteczność w leczeniu odległych przerzutów. Następnie użyto Listerii monocytogenes, oznakowanej izotopem Renu-188. Zabija on komórki nowotworowe poprzez uwalnianie promieniowania uszkadzającego DNA. W przeprowadzonym badaniu regularne iniekcje Listerii monocytogenes znakowanej Renem 188, zmniejszyły przerzuty aż o 90% w porównaniu do myszy, którym wstrzyknięto sól fizjologiczną.
W obecnej chwili, Gravekamp i Dadachova próbują znaleźć sposób na uzyskanie 100% redukcji przerzutów poprzez użycie innych radioizotopów. Chociaż guzy pierwotne są często usuwane chirurgiczne, to nawet małe kawałki pozostawione w ciele pacjenta mogą spowodować przerzuty. Być może kiedyś Listeria będzie elementem wczesnego leczenia po zabiegu, które będzie miało na celu zapobieganie dalszym przerzutom nowotworowym.
Klaudia Majcher
