Nużyca jest to częsta choroba skóry wywoływana przez pasożyty z rodziny Demodicidae. Roztocza Demodex są uważane za normalną część mikroflory skóry psów i są przekazywane z suki na szczenięta już w pierwszych dniach życia. Uważa się, że czynniki immunosupresyjne oraz wady układu odpornościowego skóry sprzyjają rozmnażaniu się ich w mieszkach włosowych i rozwojowi choroby. Za czynniki predysponujące uważa się u młodych: niedożywienie, wycieńczenie; u starszych: chemioterapię nowotworów, niedoczynność tarczycy, nadczynność nadnerczy.

Wyróżnia się dwie postaci kliniczne nużycy: miejscową - występującą zazwyczaj u zwierząt poniżej 6 miesiąca życia oraz uogólnioną, na którą cierpią zarówno młode jak i dorosłe osobniki. Ta pierwsza objawia się pojedynczymi lub licznymi, okrągłymi, częściowo pozbawionymi włosów zmianami na powierzchni twarzy i kończynach przednich. Jednakże takie zmiany mogą występować także u dorosłych. W przypadku młodocianej nużycy przyjmuje ona najczęściej formę demodykozy łuszczącej i charakteryzuje się występowaniem miejscowych suchych wyłysień, łuszczenia naskórka, rumienia i zapalenia mieszków włosowych i zgrubień skórnych. W większości wypadków postać ta przebiega bez świądu.

Uogólniona nużyca u psów występuje przy obecności 6 lub więcej zmian skórnych, jeżeli cała okolica pokryta jest zmianami lub gdy dotyczy przestrzeni międzypalcowych. W wieku dorosłym dotyczy najczęściej psów powyżej 4 lat. Pierwotnie może mieć postać nużycy łuszczącej, jednak najczęściej przyjmuje formę demodykozy krostkowej. Dochodzi wtedy do wtórnego zakażenia bakteryjnego, z których najczęściej izolowane są: Staphylococcus intermedius, Escherichia Coli i Pseudomonas aeruginosa. Prowadzi to do głębokiego ropnego zapalenia skóry, czyraczności i zapalenia tknaki podskórnej. Skóra ulega pomarszczeniu i pogrubieniu, na jej powierzchni powstaje wiele krost wypełnionych płynem surowiczym, ropą lub krwią. Chore psy często wydzielają odpychający zapach.

Do rozpoznania poleca się zastosowanie głębokich zeskrobin skórnych lub trichogramów. W rzadkich przypadkach konieczna jest bopsja skóry.

Pomimo wielu badań leczenie nużycy nadal stanowi przedmiot dyskusji. Nużyca młodzieńcza często ustępuje samoistnie po okresie 6-8 tygodni. W niektórych przypadkach można zastosować leczenie miejscowe. Natomiast uogólniona postać wymaga długotrwałej i intensywnej terapii, która może trwać od 3 (90% wyleczeń przy prawidłowo dobranej terapii) do 12 miesięcy.

Przed rozpoczęciem miejscowej terapii polecane jest umycie skóry szamponami na bazie 2-3% nadtlenku benzoilu i 3-4% chlorheksydyny stosowanej najczęściej raz w tygodniu, gdyż mają one długie działanie przeciwbakteryjne, ale mogą powodować nadmierne wysuszenie skóry.

Przy uogólnionej nużycy można stosować maści z amitrazu o st. 0,025-0,06% raz w tygodniu przez dwa tygodnie. Przy stosowaniu należy skrócić sierść długowłosych psów i stosować ostrożne moczenia skóry gąbką bez spłukiwania. Należy pamiętać, że amitraz posiada wiele działań niepożądanych: depresja, senność, ataksja, polifagia, wzmożone pragnienie, wymioty, biegunki. Obiecujące wyniki odnotowano także przy zastosowaniu spot-on preparatu z 15% amitrazu i 15% metaflumizonu 2 razy w miesiącu, które zaleca się w przypadkach , które nie reagują na inne metody leczenia. Jednakże w tym przypadku jako działanie niepożądane może pojawiać się pęcherzyca skórna.

W wielu krajach zarejestrowana jest także oksym milbemycyny stosowany w dawce 0,5 do 1mg/kg m.c. raz dziennie, aż do uzyskania ujemnych wyników badania zeskrobin skórnych

Wyniki niektórych badań wskazują, iż, moksydektyna (2,5 mg/kg m.c.) w połączeniu z imidokloproidem stosowana spot-on raz w miesiącu daje najlepsze wyniki w leczeniu psów z łagodnym do umiarkowanego przebiegiem choroby. Istnieją również doniesienia, gdzie wykazano, że lepsze wyniki można uzyskać stosując preparat cotygodniowo.

Leczenie należy monitorować comiesięcznym wykonywaniem zeskrobin.

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-3164.2011.01026.x/full

http://www.esccap.org/uploads/docs/99ea3wox_gl4polishtranslation.pdf

Dagmara Majewska