Enterokoki, tzw. paciorkowce kałowe, to Gram-dodatnie bakterie, które wcześniej klasyfikowano w obrębie rodzaju Streptococcus.  Ze względu na obecność w ich ścianie komórkowej antygenu grupowego D uprzednio uznawano je za paciorkowce grupy D (wg klasyfikacji serologicznej zaproponowanej przez Lancefileld) (1, 2, 3, 4, 5).

Są one składnikiem naturalnej mikroflory przewodu pokarmowego ptaków, ludzi, jak i innych gatunków zwierząt . Powszechnie występują w środowisku: w wodzie, glebie, na roślinach i owadach. Stwierdza się je na powierzchni jaj, w gruczołach solnych zdrowych kacząt. Powszechnie izoluje się je z klujników i powietrza klujnikowego. Kał zawierający paciorkowce może być przyczyną zakażenia żywności, wody pitnej oraz paszy (1, 2, 3, 4, 5).

Paciorkowce często bytują jako komensale w przewodu pokarmowego drobiu. Stwierdzono ich występowanie we florze jelitowej zdrowych kur, indyków, gęsi oraz gołębi. Skład jakościowy różni się u poszczególnych gatunków ptaków (4, 5).

Naturalne infekcje wywołane paciorkowcami stwierdza się częściej u kur, rzadziej u drobiu wodnego. Gatunki paciorkowców kałowych różnią się patogenicznością. Za najbardziej chorobotwórczy uważa się E. faecalis a za najwrażliwsze na zakażenie uznaje się ptaki młode (4).

Możliwość bezpośredniego przenoszenia paciorkowców z ptaka na ptaka nie została do tej pory potwierdzona (4). Udowodniono natomiast możliwość przenoszenia się drogą pokarmową, jak i oddechową. Jednakże rodzaj wywoływanej choroby zależy od wieku narażonych na niego ptaków. Ponadto istnieje możliwość zakażenia w sposób jatrogenny. Opisano przypadek wystąpienia atropatii po wprowadzeniu patogenu domięśniowo podczas szczepienia przeciwko chorobie Marecka. W ograniczonym stopniu E. faecalis przenoszą się również drogą pionową (4).

Kliniczny przebieg zakażeń wywołanych przez E. fecalis jest zróżnicowany. Swierdza się zarówno łagodny, który manifestuje się jedynie pogorszeniem przyrostów jak i ciężkie z wyraźnymi objawami klinicznymi oraz wzrostem upadków w stadzie (4, 5). Zależy on od sposobu wniknięcia patognu, wieku ptaka, gatunku a nawet grupy technologicznej. U kur domowych, niosek obserwowano: atropatię amyloidową,atropatie niosek, jatrogenna artopatia amyloidowa, posocznica. Natomiast u brojlerów sepsę lub zespół nadciśnienia płucnego. U dorosłych kaczkek domowych widziano zapalenia stawów u kaczek a u młodych kacząt ? bakteriemię.

Dagmara Majewska

 Piśmiennictwo