Mały obszar siatkówki zwany dołkiem środkowym siatkówki (fovea centralis) znajdujący się w centrum plamki żółtej jest niezwykle ważny w rozpoznawaniu drobnych szczegółów przez ludzi. Również niektóre zwierzęta posiadają podobną strukturę w oczach, jednak naukowcy aż do tej pory uważali, że dołek siatkówki jest unikalny tylko dla ssaków naczelnych.
Naukowcy z University of Pennsylvania twierdzą, że psy również posiadają taki rodzaj powierzchni, który bardzo przypomina ludzki dołek środkowy siatkówki. Co więcej, region ten jest podatny u psów na genetyczne choroby siatkówki powodujące ślepotę, tak samo jak u ludzi. Badanie zostało opublikowane w PLOS ONE.
To niewiarygodne, że w 2014 roku nadal możemy odkrywać anatomiczne struktury u gatunków, które obserwujemy od 20 tysięcy lat, i w dodatku ma to duże znaczenie kliniczne u ludzi - mówi William Beltran, adiunkt w Penn's School of Veterinary Medicine i współautor badania.
Okazuje się, że wcześniejsze badania siatkówki u psów ominęły ten malutki region o zwiększonej gęstości komórek. W tym przypadku, podczas analizy siatkówki psa z mutacją powodującą chorobę podobną do występującego u ludzi zwyrodnienia związanego z chromosomem X, naukowcy z Penn zauważyli rozrzedzenie pewnego fragmentu warstwy siatkówki zawierającej fotoreceptory.
Po tym odkryciu badacze postanowili zbadać siatkówkę zdrowych psów. Użyli w tym celu zaawansowanych technik obrazowania takich jak oftalmoskopia laserowa, optyczna tomografia koherencyjna i mikroskopia dwufotonowa. Umożliwiając wizualizację różnych warstw siatkówki powyższe techniki pozwoliły naukowcom zidentyfikować małą powierzchnię o zwiększonej gęstości i oszacować liczbę występującej na niej czopków.
Na podstawie obserwacji badacze określili gęstość czopków w regionie podobnym do dołka środkowego siatkówki na 120 tysięcy komórek na milimetr kwadratowy. Jest to liczba na równi z gęstością komórek występujących w dołkach siatkówki naczelnych.
Aby sprawdzić czy dołek u psów może być dotknięty mutacją genetyczną w ten sam sposób jak u ludzi, naukowcy użyli wyżej wspomnianych technik do określenia czy u psów, które posiadają mutację w dwóch genach - BEST1 i RPGR - może wystąpić zwyrodnienie plamki żółtej. Okazuje się, że choroba pojawia się u psów w sposób podobny jak u ludzi - z wcześniejszymi zmianami w środkowej części siatkówki niż w jej części obwodowej.
To daje nam też anatomiczną podstawę do twierdzenia, że psy mogą mieć większą ostrość widzenia niż do tej pory uważano - powiedział Beltran.
Klaudia Majcher