Terapie genowe opracowane przez naukowców z University of Pennsylvania School of Veterinary Medicine mają na celu wspomagać leczenie różnych rodzajów ślepoty. Mimo, że są efektowne, to każda z form ślepoty wymaga innej terapii genowej, aby skorygować odpowiednią mutację genu, co czyni ją niezwykle czasochłonną i skomplikowaną. W związku z tym naukowcy starają się stworzyć metodę, której zakres działania będzie szerszy. Ich dotychczasowe osiągnięcia zostały opublikowane w PLOS ONE.
Zespół Penn Vet postanowił zbadać na psach jak zmienia się aktywność genów siatkówki podczas rozwoju trzech typów dziedzicznych chorób wzroku. Wyniki były dość nieoczekiwane - na początku każdej choroby aktywne były geny biorące udział w tym samym szlaku apoptozy komórek. To odkrycie daje nadzieję na możliwość zapobieżenia utracie wzroku przy wielu dziedzicznych chorobach siatkówki.
Naukowcy zbadali aktywność 112 genów w chorobie siatkówki i porównali je z aktywnością u zwierząt ze zdrową siatkówką. Ocenili aktywność genów w punktach czasowych odpowiadających kluczowym fazom choroby: fazie indukcji, w czasie przed szczytowym poziomem śmierci komórek fotoreceptorowych, fazie wykonawczej, w czasie gdy obumiera najwięcej komórek fotoreceptorowych oraz w fazie przewlekłej, w której śmierć komórek fotoreceptorowych nadal występuje, jednak na nieco niższym poziomie.
Podczas fazy wykonawczej i fazy przewlekłej naukowcy zidentyfikowali wiele genów zaangażowanych w apoptozę, które miały zauważalnie inne wzorce ekspresji pomiędzy zdrowymi, a chorymi psami. Zauważono, że podczas fazy indukcji i fazy wykonawczej aktywnych było wiele białek związanych z ścieżką czynnika martwicy nowotworu (TNF). Jest to ścieżka, która bierze udział w wielu chorobach, od cukrzycy, poprzez nowotwory, aż do reumatoidalnego zapalenia stawów. Dodatkowym zaskoczeniem był fakt, że białko, poza komórkami fotoreceptorów, było obecne w innych komórkach siatkówki - komórkach Mullera i komórkach horyzontalnych.
Firmy farmaceutyczne już dawno opracowały inhibitory TNF do leczenia wielu chorób, m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów. Autorzy badania sugerują, że inhibitory TNF mogą z powodzeniem wspomóc terapię genową spowalniając degenerację komórek.
Klaudia Majcher
