Naukowcy z Johns Hopkins University odkryli mechanizm umożliwiający sowom, bez konsekwencji dla ich zdrowia, obrót głowy o 270 stopni.
Bez specjalnych uwarunkowań u tych nocnych ptaków, przy tak ogromnym zakresie ruchów głowy, drobne naczynia krwionośne zlokalizowane w szyi mogłyby zostać zaciśnięte lub uszkodzone, co odcięłoby dopływ krwi do mózgu. Grupa specjalistów z dziedziny diagnostyki obrazowej, prowadzona przez Fabiana de Kok-Mercado, odkryła cztery ważne biologiczne adaptacje, które zapobiegają uszkodzeniom podczas obszernych ruchów rotacyjnych głowy u sów.
Aby rozwiązać tę zagadkę, zespół przeanalizował strukturę kości oraz naczynia krwionośne głowy i szyi sów różnych gatunków (sowy śnieżnej, puszczyka kreskowanego oraz puchacza wirginijskiego). Wszystkie sowy, które wykorzystano do badań, umarły z przyczyn naturalnych. Wprowadzono środek kontrastujący (aby uwidocznić naczynia krwionośne) i wykonano zdjęcie rentgenowskie, po czym naczynia wypreparowano i przeskanowano w celu dokładniejszej analizy.
Najbardziej zadziwiającym odkryciem po wprowadzeniu kontrastu, naśladowaniu przepływu krwi i ręcznym poruszaniu głową zwierząt było to, że naczynia krwionośne podstawy głowy, zaraz pod kością żuchwy, pod wpływem podawanego kontrastu zwiększały się i zwiększały, tworząc pewnego rodzaju rezerwuar płynów (przyżyciowo krwi). Dodatkowo, odkryta przez naukowców sieć naczyniowa (znacznie lepiej rozwinięta niż u innych zwierząt) z wieloma odgałęzieniami i połączeniami pozwala zminimalizować przerwy w przepływie krwi.
Anatomicznym przystosowaniem sów są większe niż normalnie (nawet do dziesięciu razy!) otwory w kręgach szyjnych przeznaczone dla tętnic odżywiających głowę i mózg. To sprawia, że kręgi, nawet skręcone, posiadają wystarczającą ilość miejsca dla znajdującego się wewnątrz naczynia - spełniają rolę "powietrznych kieszeni amortyzujących". Dwanaście z czternastu kręgów posiadało wyżej wymienioną cechę.
Ponadto badacze odkryli, że tętnica kręgowa wchodzi do kręgów szyjnych sów wyżej (12 kręg) niż u innych ptaków (14 kręg).
Naukowcy planują przeprowadzić następne badania, tym razem na jastrzębiach, aby sprawdzić czy są one, w ten sam sposób co sowy, przystosowane do obrotów rotacyjnych głowy.
Źródło zdjęcia: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Snowy-Owl.1.jpg
Klaudia Majcher
